Z NINIEJSZEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:
do czego służy i jak stworzyć poprawny teaser inwestycyjny;
jakie elementy powinny się znaleźć w dobrym teaserze;
jakie są różnice pomiędzy dokumentami, których oczekuje inwestor (Teaser inwestycyjny vs Pitch deck vs biznesplan) ;
na co patrzą znane fundusze.
POCZĄTKI
Pomysł to już sporo, gdy chcesz osiągnąć sukces. Dostrzec problem w życiu codziennym, wpaść na jego rozwiązanie – już na tym etapie większość osób czuje przemożną satysfakcję i ekscytację. Nietrudno jest wtedy wyobrazić sobie swoje nazwisko w zestawieniu Forbes 25under25. Podejmujesz działania, pracujesz nad planem, zbierasz zespół i zaczynasz rozwijać swój projekt. Jednak jak to się dzieje, że mnóstwo zmotywowanych i doświadczonych zespołów pracujących nad dobrym pomysłem wypuszcza na rynek niezbyt dobrze wykonany produkt o słabych zasięgach, docierając praktycznie tylko do znajomych i rodziny?
Finansowanie
Oczywiście nie jest to jedyny czynnik, bo nawet z porządnym dofinansowaniem można zajść niedaleko, jeśli projekt nie jest dobrze przemyślany. Będzie to jednak jeden z głównych czynników wspierających lub spowalniających rozwój Twojego startupu. Sposobów pozyskania finansowania dla projektów na wczesnym etapie jest kilka, o czym możesz się dowiedzieć z artykułu „Pozyskiwanie finansowania. Gdzie można zdobyć fundusze na pomysł?”. Jedną z opcji będzie uzyskanie wsparcia doświadczonego „Anioła Biznesu” lub funduszu Seed Capital, a do tego będzie Ci właśnie potrzebny dobry teaser inwestycyjny.
ZROZUM, DLACZEGO WARTO INWESTOWAĆ W SWÓJ STARTUP, A NASTĘPNIE PO PROSTU DOBRZE WYJAŚNIJ TO INWESTOROM
Pozyskanie inwestora prywatnego jest jednym z największych wyzwań startupu. Profesjonalni inwestorzy to osoby niezwykle doświadczone, które oglądają setki interesujących projektów miesięcznie oraz odbywają dziesiątki rozmów z zespołami szukającymi swojego miejsca w biznesie. Zanim postarasz się o finansowanie, warto spojrzeć na sytuację z perspektywy posiadającego środki. Zastanów się i postaraj się odpowiedzieć na kilka pytań. Co sprawi, że będziesz chciał zaryzykować i przekazać pieniądze osobom, których prawie nie znasz? Jakie pytania chciałbyś zadać takim osobom? Jakie dane pomogłyby ci podjąć decyzję? Jakie cechy powinna posiadać taka osoba lub jej zespół?
Zapewne przyszły ci do głowy pytania, które brzmią podobnie:
Jaki problem rozwiązujesz? Kogo on dotyka?
Jak duży jest rynek? Skąd o tym wiesz? Jak zamierzasz wejść na rynek?
Czym się wyróżniasz? Jaka jest Twoja wyjątkowa propozycja? Jak możesz ją chronić?
Dlaczego potrzebujesz inwestora? Co zamierzasz zrobić z pieniędzmi? Jaki masz plan? Jak wygląda ścieżka rozwoju Twojego produktu?
Dlaczego to tobie powinienem zaufać i zainwestować w ten projekt ? W czym jesteś lepszy od innych, którzy realizują podobne projekty?
Jak dobrze widzisz większość z tych pytań wymaga rzeczowej i przemyślanej odpowiedzi. Musisz posiadać bardzo dobrą znajomość rynku, na który chcesz wejść, zaawansowaną wiedzę o swoim produkcie, ale też mieć plan na dalszy rozwój. Na koniec zmierzysz się z prawdziwym zabójcą wśród wielu projektów. Pytanie, które dla inwestora jest jednym z najistotniejszych to to, w którym musisz udowodnić, że jeśli otrzymasz inwestycję, to nie twoja konkurencja, a właśnie Ty doprowadzisz projekt do sukcesu rynkowego.
TEASER INWESTYCYJNY – TAK POZYSKASZ INWESTORA
Ponownie wracamy do zrozumienia specyfiki inwestora. Może on przybrać strategię pasywną, jeśli ma spore doświadczenie na rynku. Oznacza to, że nie poszukuje projektów samodzielnie na rynku, a opiera się przede wszystkim na zgłoszeniach, które otrzymuje. Działania te należy przyrównać do lejka sprzedażowego - na początku inwestor dokonuje wstępnej selekcji, w ramach której przeprowadza ogólną analizę projektu. Potem, biorąc pod uwagę ilość wiadomości, podejmuje decyzję w jak najkrótszym czasie. Nie ma wyboru - do analizy otrzymuje średnio 7000 - 8000 projektów rocznie, czyli około 25-30 dziennie!. Na podstawie szybkiej analizy ocenia, czy projekt jest interesujący. Na tym etapie nie wykracza poza przesłany materiał. Takie podejście można uznać za powierzchowne, ale dla wprawionego analityka będzie wystarczające. Oczywiście przedstawione powyżej podejście do selekcji projektów może się nieznacznie różnić w zależności od konkretnego funduszu. Zdarza się też, że analityk weryfikujący zgłoszenia może się zdecydować na organizację rozmowy telefonicznej lub wideokonferencji, jednak jest to dość rzadkie.
Stąd też zanim zaczniesz kontaktować inwestorów, stwórz teaser inwestycyjny dla swojego projektu. Najwyższym celem dokumentu jest zainteresować odbiorcę na tyle, by chciał dowiedzieć się więcej. Dobry teaser to taki, który będzie działać na wyobraźnie odbiorcy oraz otwierać ścieżkę do organizacji spotkania zainteresowanych współpracą stron.
Jednocześnie:
powinien być zwięzły, treściwy o wysokiej jakości merytorycznej i wizualnej;
zaprezentowany w kreatywny graficznie sposób;
powinien być napisany w sposób jasny i konkretny;
jakość materiału nie może budzić żadnych zastrzeżeń;
istotna jest również poprawność językowa tekstu; warto posiłkować się tabelami, wykresami i grafikami - zwiększa to czytelność dokumentu oraz sprawia, że będzie atrakcyjniejsze w odbiorze;
TEASER INWESTYCYJNY SKŁADA SIĘ Z NASTĘPUJĄCYCH ELEMENTÓW:
Nagłówek – szansa inwestycyjna, nie chodzi o tytuł projektu/technologii/nazwę firmy, a o marketingowe hasło, które przyciąga uwagę!
Elevator Pitch – skrótowe przedstawienie projektu, jednozdaniowe wyjaśnienie co jest problemem oraz jak zostanie on rozwiązany.
Executive Summary – jedyne miejsce w dokumencie, w którym analityk będzie mógł zrozumieć proponowane rozwiązanie, czyli produkt lub usługę.
Rynek i Wyzwanie – przedstaw rynek, grupę docelową oraz jej potencjał.
Wartość – pokaż korzyści dla klienta końcowego, czyli osoby korzystającej z rozwiązania, których nie otrzyma u konkurencji.
Zespół – zaprezentuj zespół i zarys waszych kompetencji.
Wizja – nakreśl wizję rozwoju projektu, a także - o ile środków zabiegacie i w jakim celu.
Finanse – pokaż dane finansowe, które potwierdzają niepowtarzalną okazję dla inwestora.
Pisząc teaser inwestycyjny pamiętaj, że jest on tylko „skanowany” przez analityka, dlatego:
jego objętość powinna obejmować maksymalnie do 2 stron,
należy stosować krótkie zdania i równoważniki zdań,
zawierać podkreślenia, wytłuszczenia, podział na sekcje.
Przedstawianie zbyt dużej ilości szczegółów obniża jego czytelność. Zwróć uwagę, że pisanie takiego dokumentu jest procesem twórczym, o wielu poprawkach. Pierwotna wersja prawdopodobnie nie będzie idealna, w związku z czym ciągle ją udoskonalaj, zbieraj feedback i edytuj, aż osiągniesz wysoki współczynnik odzewu. Istotne: powyższy opis dotyczy teasera dla wczesnego etapu projektu. Pamiętaj, że dokument należy zawsze dostosować do etapu rozwoju projektu, stopnia jego zaawansowania oraz specyfiki i fazy rozwoju rynku.
DLACZEGO DO INWESTORA POWINIEN ZOSTAĆ WYSŁANY TEASER INWESTYCYJNY, A NIE BIZNESPLAN LUB PITCH DECK?
Wynika to ze specyfiki tych trzech dokumentów oraz przede wszystkim sposobu, w jaki fundusz dokonuje selekcji wysyłanych do niego materiałów.
Teaser inwestycyjny, czyli twoje pierwsze wrażenie. Tak jak pisaliśmy powyżej, dokument ten ma być krótki i ukierunkowany na wstępne zainteresowanie inwestora twoim pomysłem. Pamiętaj jednak, że reklama twojego projektu to również reklama ciebie - jeśli uda ci się pokazać, że oprócz dobrego pomysłu umiesz zrobić dobry research, znasz branżę i jesteś świadom, z jakim zadaniem będziesz się mierzyć, już na stracie zyskasz znaczącą przewagę.
Pitch deck, czyli spotkanie twarzą w twarz. Pitch deck to prezentacja, którą przedstawisz na spotkaniu z inwestorem. Dzieje się to zazwyczaj już po tym, kiedy zachęciłeś go do swojego projektu i jest on otwarty, aby poznać więcej szczegółów. Pitch deck będzie więc również formą “sprzedaży” twojego pomysłu, pokrywać będzie podobny zakres materiału, jednak tym razem opatrzony powinien być znacznie większą ilością szczegółów (do dyspozycji masz od 10 do 20 slajdów) oraz co ważne - jego uzupełnieniem będzie Twoja narracja. W zależności od funduszu zdarza się również, że możesz zostać poproszony o przesłanie prezentacji przed organizacją spotkania. W takiej sytuacji oceniający chce lepiej zrozumieć projekt i ocenić, czy powinieneś zostać zaproszony na dalsze etapy.
Biznesplan - wszystkie szczegóły na swoim miejscu. Biznesplan to wyłożenie wszystkich kart na stół - podajesz potencjalnym inwestorom istotne szczegóły modelu biznesowego swojej firmy oraz pokazujesz, w co dokładnie inwestują, bez otaczania tego marketingowymi hasłami. Dobry biznesplan ma około kilkadziesiąt stron i szczegółowo omawia każdą informację oraz prognozę dla startupu. Będzie to najbardziej rozbudowany i szczegółowy dokument, jaki prawdopodobnie przedstawisz swoim potencjalnym inwestorom. Powinien poruszać wszystkie istotne dla działania Twojego projektu aspekty. Musisz uwzględnić w nim całą strukturę kosztów, przychodów, z jaką wiążą się twoje działania biznesowe, aktywa oraz pasywa, szczegółową analizę rynkową, plan marketingowy. Biznesplan, choć najbardziej szczegółowy i merytoryczny ze wszystkich dokumentów, zdecydowanie nie nadaje się na pierwszy kontakt z inwestorem. Na początkowym etapie Fundusz nie przeznaczy czasu pracy swojego analityka na zapoznanie się z tak szczegółową dokumentacją - tyle uwagi otrzymasz dopiero wtedy, gdy naprawdę uwierzy on w twój projekt. Dzieje się tak dopiero na późniejszych etapach.
OMÓWIENIE WYBRANYCH ZAGADNIEŃ NA PRZYKŁADZIE - NA CO PATRZY INWESTOR?
JAKI POWINIEN BYĆ ZESPÓŁ WG. (AIP SEED):
Jednym z najważniejszych elementów każdego projektu innowacyjnego będzie zespół. Inwestor strategiczny, anioł, fundusz czy nawet akcelerator preferuje pracować z zespołem, który będzie posiadać trzy kluczowe kompetencje:
Osoby z kompetencjami właściwymi dla projektu która zna rynek, jego problemy oraz będzie świadoma w jaki sposób należy budować i rozwijać produkt - jeśli wartość projektu wynika z zastosowania technologii AI to w zespole musisz posiadać eksperta w tej dziedzinie, jeśli twój projekt to marketplace medyczny to dobrze jeśli ktoś z zespołu będzie mieć doświadczenia w budowie takich platform;
Osoby z kompetencjami sprzedażowymi – jako co-founder, musisz bezustannie sprzedawać swój projekt klientom, partnerom, funduszom, pracownikom itd., stąd też w zespole musi się znaleźć co najmniej która ma w tym doświadczenie.
Osobę z kompetencjami analitycznymi – Inwestora interesują twarde dane, o tym, jak się rozwija projekt, jakie kroki wykonał, jakie to przyniosło efekty. Zespół powinien podchodzić analitycznie do wszystkich części swojej działalności. W takiej sytuacji nie można opierać się na ogólnych opisach. Znajdź do kogoś sprawnego w excelowych obliczeniach, który wraz z inwestorem będzie rozmawiać o liczbach i danych. Inwestor też chce kontrolować wszelkie wskaźniki, ale najważniejsze, aby to startup podejmował decyzje oparte na danych.
AIP Seed posiada najbogatsze w CEE portfolio 112 start-upów w które zainwestowało każdorazowo do do 400 000 zł.
JAKA POWINNA BYĆ OFERTA BIZNESOWA WG. (INVESTIN):
Investin kładzie największy nacisk na wyliczony zwrot z kapitału. Inwestor rozpatrujący startupy na bardzo wczesnym etapie rozwoju (pre-seed lub seed) podejmuje ogromne ryzyko, wykładając swoje pieniądze, dlatego chce zobaczyć realną możliwość otrzymania wielokrotnego zwrotu z kapitału (najlepiej ponad 10-krotnego). Jeśli chcesz starać się o finansowanie, powinieneś móc umieć wyliczyć swoje wyniki finansowe na kilka lat do przodu i wykazać, że jesteś wart inwestycji.
INVESTIN inwestuje w oparciu o prowadzoną dzielność brokeringową dla najnowszych technologii medycznych, inwestycje wynoszą od 1 do 4 mln zł.
JAKI POWINIEN BYĆ RYNEK WG. (SMOK VENTURES):
Dobrze określony rynek (wielkość oraz tempo wzrostu) to jedna z najważniejszych informacji, dane które prezentujesz muszą być oparte na wiarygodnych źródłach. Rynek musi być na tyle duży, aby zapewnić rozwój dopiero powstającemu startupowi. Technologia może działać w niszy, ale nie może to być ograniczeniem jej rozwoju w przyszłości np. działać na rynku z wieloma przestarzałymi produktami które nie spełniają obecnych standardów i oczekiwań konsumentów. Dodatkowo musisz posiadać pomysł na uzyskanie świetnego dostępu do klientów.
SMOK inwestuje głównie w startupy bazowane w Polsce z dziedzin software oraz gier komputerowych z prostym modelem biznesowym. Inwestycje wynoszą od 200 000 do 2mln zł.
JAKIE CECHY POWINIEN MIEĆ FUNDER WG. (MARKET ONE CAPITAL):
Podejście oraz cechy charakterologiczne są podstawą oceny założycieli. Trzeba się liczyć z tym, że rozwój działalności wiąże się z wieloma wyzwaniami, stąd też poszukiwane cechy to nieustępliwość i wytrwałość. Najłatwiej jest to utrzymać, gdy robisz to, w co faktycznie wierzysz, co również podlegać będzie weryfikacji. Równie ważne jest nieustanne dążenie do nauki i rozwoju. Jeżeli będziesz umiał pokazać, że z każdym dniem starasz się być lepszy w tym, co robisz, na pewno zostaniesz lepiej oceniony.
MOC jest gotowy zainwestować od 200 tys. do ponad 1.5 mln Euro. Wierzą że rolą VC jest wspieranie, dostarczanie wiedzy, udrażnianie kontaktów i mądre planowanie przyszłego fundraisingu.
JAKA POWINNA BYĆ TECHNOLOGIA WG. (INFINI BRIDGE ALFA):
Przy projektach innowacyjnych szczególnie ważne są kwestie prawne. Czy posiadasz pełne prawa majątkowe? Czy projekt oparty jest o współwłasność? Czy oferta jest uzgodniona ze wszystkimi zainteresowanymi stronami? Jak wygląda kwestia zabezpieczenia pomysłu? Czy na projekt będzie można uzyskać patent? W jakiej fazie jest projekt? Są to pytania, na które musisz być przygotowany.
Infini inwestuje do 1 mln zł. w szeroką gamę projektów B+R z dziedzin inżynierii chemicznej, biotechnologii, elektroniki, budownictwa, lotnictwa i energetyki.